4 Aralık Dünya Madenciler Günü vesilesiyle Gümüşhane Üniversitesi Madencilik İhtisaslaşma Koordinatörlüğü ve Madencilik Uygulama ve Araştırma Merkezinin birlikte organize ettiği “Nadir Toprak Elementleri: Nadir Değerler, Yeni Ufuklar” başlıklı bir panel üniversitemiz ev sahipliğinde gerçekleştirildi.

 

Dr. Mustafa Çalık Kongre ve Kültür Merkezi, Karaca Salon’da gerçekleştirilen panelin moderatörlüğünü Madencilik İhtisaslaşma Koordinatörü Doç. Dr. İbrahim Çavuşoğlu yaptı. Düzenlenen programda nadir toprak elementlerinin güncel durumu, kazanım teknolojileri ve Türkiye açısından taşıdığı stratejik fırsatlar ele alındı.

 

Panelin açılışında konuşan Rektörümüz Prof. Dr. Oktay Yıldız, bu elementlerin yalnızca ekonomik bir değer değil, aynı zamanda ülkenin teknolojik bağımsızlığı ve geleceği için de bir anahtar olduğunu ve Madencilik alanında ihtisaslaşan Gümüşhane Üniversitesi’nin bölgenin maden potansiyeline ve stratejik elementlere bilimsel katkı sağlama hedeflerini dile getirdi.

Konuşmasının devamında Rektörümüz şunları söyledi: “Üniversitemiz, Yükseköğretim Kurulu İhtisaslaşma Programı kapsamında ‘Madencilik’ alanında uzmanlaşmış bir bölgesel kalkınma üniversitesidir. Bu kapsamda yürüttüğümüz bilimsel faaliyetler, ülkemizin madencilik ve ileri malzeme teknolojileri vizyonuna katkı sunmayı hedeflemektedir. Nadir Toprak Elementleri; yüksek manyetik performansları, katalitik aktiviteleri ve optik özellikleri sayesinde enerji depolama sistemlerinden savunma sanayisine, elektronik bileşenlerden yenilenebilir enerji teknolojilerine kadar geniş bir uygulama alanına sahiptir. Bu nitelikleri, söz konusu elementleri yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda stratejik bir kaynak hâline getirmektedir. Küresel ölçekte talebin hızla artması; teknik bilgi birikimi, ileri ayırma teknolojileri ve sürdürülebilir üretim yöntemlerinde ilerlemeyi zorunlu kılmaktadır. Türkiye’nin jeolojik potansiyeli dikkate alındığında bu stratejik kaynakların bilimsel temelli yöntemlerle değerlendirilmesi; ulusal sanayi, enerji güvenliği ve teknolojik bağımsızlık açısından büyük önem taşımaktadır. İhtisaslaşma misyonumuz doğrultusunda nitelikli araştırma altyapısı oluşturmayı, disiplinler arası akademik iş birliklerini güçlendirmeyi ve bölgesel ve ulusal sektör paydaşlarıyla ortak çalışmalar yürütmeyi öncelikli hedeflerimiz arasında görüyoruz.

Bu panelin, yeni araştırma konularının ve iş birliklerinin gelişmesine katkı sunacağına inanıyorum. Programın bilim dünyasına ve ülkemizin stratejik maden çalışmalarına hayırlı olmasını diliyorum.” 

 

Madencilik İhtisaslaşma Koordinatörü Doç. Dr. İbrahim Çavuşoğlu üniversitemizin Yükseköğretim Kurulu tarafından 2021 yılında madencilik alanında “İhtisas Üniversitesi” ilan edilmesiyle ivme kazanan çalışmaları ele alan bir konuşma gerçekleştirdi. Doç. Dr. Çavuşoğlu, son üç yılda yürütülen 24 Ar-Ge projesi ve yaklaşık 17 milyon liralık destek bütçesiyle çevresel etki, yeraltı dolgusu, duraylılık, jeoteknik ve atık yönetimi gibi başlıklarda sanayi iş birliklerinin güçlendiği, sürdürülebilir madencilik ve yeşil teknolojilere odaklı projelerin artırılacağını ifade etti. Bu doğrultuda “Maden Güvenliği ve Afet Eğitim Merkezi” kurulmasına yönelik çalışmaların sürdüğü dile getirdi. 

 

Yapılan açılış konuşmalarının ardından sunumlarını yapmak üzere moderatör Doç. Dr. İbrahim Çavuşoğlu tarafından panelistler takdim edildi.

 

İlk sunumda Toya Holding Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Dr. Okay Çimen, “Nadir Toprak Elementleri: Mevcut Durum, Gelecek Projeksiyonu ve Türkiye Özelinde Fırsatlar” başlıklı konuşmasında küresel eğilimleri, teknik zorlukları ve ülkemizin potansiyelini kapsamlı biçimde değerlendirdi.

 

Ardından üniversitemiz Maden Mühendisliği bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Turan Uysal, “İkincil Jeolojik Kaynaklardan Nadir Toprak Elementi Kazanım Teknolojisi ve Güncel Değerlendirmeler” sunumuyla nadir toprak elementlerinin kazanım süreçlerindeki güncel yaklaşımları aktardı.

 

Program, Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Maden Mühendisliği bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ersin Yener Yazıcı’nın “Atık Lityum-İyon Bataryalardan Metallerin Geri Kazanımı” başlıklı sunumuyla devam etti. Döngüsel ekonomi perspektifinde ikincil kaynaklardan geri kazanımın stratejik değeri ve uygulamaya dönük örnekler tartışıldı. Panel boyunca elektrikli araçlar, savunma sanayi, yenilenebilir enerji ve elektronik endüstrisi gibi alanlarda kritik rol üstlenen nadir toprak elementlerinin sürdürülebilir ve verimli üretimi etrafında akademi–sanayi iş birliği fırsatları, araştırma öncelikleri ve bölgesel kalkınmaya katkı boyutları öne çıktı.

Teknolojik Bağımlılık: Nadir Toprak Elementlerinin akıllı telefonlar, elektrikli araçlar, rüzgâr türbinleri ve savunma sanayii gibi yüksek teknolojili ürünlerin vazgeçilmezi olduğu belirtildi.

Ulusal Strateji: Türkiye’nin bilinen NTE rezervlerinin değerlendirilmesi, madencilikten ileri teknoloji üretimine kadar uzanan değer zincirinin oluşturulmasının ulusal güvenlik açısından kritik öneme sahip olduğu vurgulandı.

Çevresel Etkiler: NTE çıkarımı ve işlenmesi süreçlerindeki çevresel zorluklar ve sürdürülebilir madencilik uygulamaları üzerine çözümler tartışıldı.

 

Etkinlik, katılımcıların sorularının yanıtlanması ve sunum yapan uzmanlara teşekkür belgelerinin takdim edilmesiyle sona erdi.